La Didone (1662)

Francesco Cavalli
libretto Gian Francesco Busenello

Théâtre de Caen 2011

Les Arts Florissants o.l.v. William Christie
Regie Clément Hervieu-Léger

Didone, koningin van Carthago

Enea, Trojaanse held

Anchise, Enea's vader

Ascanio, Enea's zoon

Creusa, Enea's vrouw

Iarba, koning van Getuli

Anna, Dido's zuster

Cassandra, Trojaanse prinses

Ecuba, vrouw van koning Priamus

Venere, godin van de liefde

Achtergrond
Francesco Cavalli (1602-1676) was een leerling van Monteverdi, bij wie hij als jongen in het koor van de San Marco zong. Hij was de beste componist van zijn tijd en veel gevraagd in het buitenland. Kardinaal Mazarin, de eerste minister van Lodewijk XIV, heeft hem bijvoorbeeld naar Parijs gehaald voor een opera ter gelegenheid van het huwelijk van Lodewijk XIV.

La Didone was de derde opera van Cavalli en werd in 1641 voor het eerst uitgevoerd in Venetië in het Teatro San Cassino.

Het verhaal is gebaseerd op het vierde boek uit de Aeneas van de Romeinse schrijver Vergilius. In tegenstelling tot de tragische dood bij Vergilius (en ook later bij Dido & Aeneas van Purcell) laat librettist Busenello (later ook de librettist van de oudere Monteverdi) het verhaal goed aflopen. Vaak werden dit soort opera's geschreven voor een speciale gelegenheid, waardoor een happy end gewenst was.

Hoewel Cavalli een componist was die graag uitbundig orkestreerde, heeft dirigent William Christie gekozen voor een klein ensemble en een eenvoudig continuo.

Cavalli's muziek wordt vaak cantabile  genoemd. Zijn muziek bevat veel  fraaie melodielijnen en laten de vaak gereguleerde madrigaalvorm steeds meer los. Het tekent de overgan van renaissance naar barok die door Monteverdi was ingezet en door Cavalli tot een nog vrijere en uitbundigere vorm is ontwikkeld. Met hem neemt de lyrische operamuziek zijn aanvang.

Synopsis
Proloog
Iris verklaart de val van Troje als een wraak van de godin Iuno voor de ontvoering van Helena door Paris.

Akte 1
In deze akte wordt de brand van Troje beschreven en Enea's vlucht met zijn vader en zoon. Enea leidt het Trojaanse leger over zee naar Italië om daar een nieuw Troje te stichten.

Akte 2
Dido is koningin van Carthago, wier man onlangs is overleden. Zij krijgt een huwelijksaanzoek van koning Iarba, maar zij wijst hem af als weduwe. De godin Iuno veroorzaakt een storm, waardoor Enea strandt op de kust van Carthago. Dido ontvangt hem als gast. Beide worden door middel van Venus en Cupido verliefd op elkaar. Iarba wordt razend jaloers.

Akte 3
Dido vertrouwt haar zuster Anna toe dat ze verliefd is op Enea. Anna stimuleert haar in haar liefdesgevoel. Dido organiseert aan jachtpartij, waarvoor ze Enea uitnodigt. Tijdens de jacht breekt een onweer los. Dido en Enea vluchten in een grot. In zijn slap wordt Enea door Mercurius, de bode van de goden, herinnerd aan zijn roeping om en nieuw Troje te stichten. Enea geeft daar gevolg aan en vertrekt na een afscheidslied voor de slapende Dido. Als deze wakker wordt en ontdekt dat haar geliefde weg is, wil ze zichzelf doodsteken. De teruggekeerde Iarba dreigt zichzelf ook om te brengen, maar wordt tegengehouden door Dido.

De opera eindigt met een duet tussen de twee nieuwe geliefden.