La Partenope (1725)

Leonardo Vinci
libretto Sylvio Stampiglia

Auditorio V. Villegas Murcia 2011

I Turchini di Antonio Florio o.l.v. Antonio Florio
Regie Gustavo Tambascio

Partenope
Rosmira
Arsace
Armindo
Ormonte

Eurilla
Beltramme

Achtergrond

Muziekstad Napels
Van de 16e tot de 18e eeuw was Napels een van de tien grootste steden van Europa en haar tijd ver vooruit als het ging om artistieke innovatie en muziek. De stad had vier enorme conservatoria die muzikale talenten aan heel Europa afleverde. Door de eeuwen heen woonden en werkten er geweldige componisten zoals Giovanni Battista Pergolesi en Alessandro Scarlatti. De eerste was de innovator van de komische opera, de tweede gaf de aria haar vaste vorm A-B-A'. Daardoor werd Napels net zo'n grote muzikale trekpleister als Venetië en Rome.

Leonardo Vinci
Vinci kreeg in 1725 de opdracht om deze opera te schrijven voor het Venetiaanse seizoen en moest op korte termijn iets uit de tas trekken. Het was zelfs zo'n korte termijn dat hij enkele stukken instrumentale muziek uit zijn vroegere werken in elkaar flanste. Gelukkig was het libretto van Partenope (dat ook werd uitgevoerd onder de titel La Rosmira fedele) al op muziek gezet door Domenico Sarro, waardoor hij alleen de aria's hoefde te componeren.

Parthenope
Haar naam betekent "Maagdengelaat". Ze was één van de Sirenen uit de Griekse Mythologie. Na de doortocht van Odysseus, waarbij de Sirenen voor altijd hun magische kracht verloren, veranderden zij in rotsblokken. Alleen Parthenope stortte zich in zee en verdronk. Haar dode lichaam spoelde aan en werd begraven op de plek waar later de stad Neapolis (Napels) zou verrijzen. De mythische naam van Napels was Parthenope of Parthenopeia. In 1799 werd op deze naam teruggegrepen met de Parthenopeïsche Republiek, die werd gesticht in het Koninkrijk Napels.

De intermezzi: Beltramme en Eurilla 
De aktes van de opera wordt afgewisseld door komische intermezzi, zoals dat in de 18e eeuw gewoon was in Napels. Het publiek wordt opgewarmd voordat het (weer) kennis maakt met serieuze zaken als liefde, intrige en politiek. De intermezzi worden gespeeld door twee personages: de dappere knecht Beltramme, die de 'grande dame' Eurilla het hof maakt. Om voor extra humor te zorgen worden beide partijen door mannen gespeeld. Dit optreden werd opgenomen in Spanje en dus kibbelen Beltramme en Eurilla in het Spaans en gooien ze er fandango's en populaire liedjes in alvorens terug te keren naar de oorspronkelijke Italiaanse komische liederen. Door deze intermezzi kun je je voorstellen hoe het was om in 1725 een avond naar de opera te gaan.

Synopsis

Akte 1

Parhenope beroept zich op de bescherming van Apollo. Aan haar zijde staan prins Arsace van Korinthe en Prins Armindo van Rhodos, beide verliefd op haar. Onverwacht verschijnt een buitenlandse prins die stelt zichzelf voorstelt als Prins Eurimene, maar in werkelijkheid de vermomde prinses Rosmira is, de vorige verloofde van Arsace die haar heeft laten vallen toen hij de hand van Koningin Partenope wilde winnen. Eurimene vertelt dat hij schipbreuk heeft geleden en vraagt om een schuilplaats. Dan brengt Ormonte, commandant van de koninklijke garde, het nieuws dat een naburige prins, Emilio van Capua, het land is binnengevallen met zijn troepen en vraagt om ontvangen te worden door de koningin. Partenope staat dit toe. Emilio vraagt de koningin ten huwelijk om een einde te maken aan de vijandigheid tussen hun twee volkeren. Ze weigert met een minachtende houding. Ze geeft de voorkeur aan oorlog en zijzelf zal haar leger in de strijd leiden.
 Arsace ontdekt dat Eurimene eigenlijk Rosmira is. Zij vraagt hem haar vermomming niet te onthullen.
Dan ontbrandt de strijd tussen Parthenope en Emilio. Armindo redt Parthenope, terwijl Arsace Rosmira/Eurimene bevrijdt. Emilio wordt uiteindelijk gevangen genomen. Parthenope heeft gewonnen.

Akte 2

Rosmira/Eurimene neemt het op voor Emilio, maar de man verklaart dat hij Partenope hem niet zonder Arsace's hulp had verslagen. Eurimene ontkent dat hardnekkig, wat de woede opwekt van Partenope die een zwak heeft voor Arsace. Partenope laat Eurimene arresteren. Arsace pleit bij Parthenope voor de vrijlating van Rosmira/Eurimene. Ormonte bevrijdt Eurimene die Armindo om een laatste ontmoeting met de koningin vraagt. Hij zal haar een geheim onthullen.

Akte 3

Partenope accepteer het het verzoek van Eurimene die onthult dat Arsace ooit Rosmira trouw beloofde. Hij wil hem uitdagen voor een een duel. Partenope wijst Emilio aan als Arsace's tweede man, terwijl Armindo Eurimene's tweede man is. Arsace wil eigenlijk niet vechten tegen een vrouw, maar hj voelt zich gebonden door de belofte Eurimene niet te verraden.
Uiteindeijk komt alles goed als Eurimene haar echte identiteit onthult. Rosmira wordt herenigd met Arsace en Parthenope accepteert Armindo's liefde. Emilio wordt vriendschap en vrijheid aangeboden.