Adriano in Siria (1734)
libretto Pietro Metastasio

Livietta e Tracollo (1734)
libretto Tommaso Mariani

Giovanni Battista Pergolesi

Teatro G.B. Pergolesi Napels 2010
Accademia Bizantina o.l.v. Ottavio Dantone
Regie Ignacio García

Adriano, gouverneur van Siria, verliefd op Emirena
Emirena, gevangene van Adriano, verliefd op Farnaspe

Osroa, koning van Parthe, vader van Emirena
Farnaspe, vriend van Osroa, verliefd op Emirena
Sabina, verliefd op Adriano

Aquilio, tribuun van Adriano, verliefd op Sabina

Livietta
Tracollo

Achtergrond

Opera seria

Het libretto van Adriano in Siria is van de bekende librettist Pietro Metastasio (1698-1782) die in de loop van de 18e eeuw het basisconcept bepaalde voor de opera seria. Zijn libretti werden als klassiek gezien (drie aktes, gebaseerd op Griekse tragedies, strak van vorm, zonder hilaria, verhalend recitatief, aria als uiting van emotie) en tot na zijn dood nog vaak op muziek gezet (o.a. door Mozart), zodat er veel muzikale interpretaties van hetzelfde libretto zijn.

Opera buffa

Giovanni Battista Pergolesi (1710-1736) is vooral bekend vanwege zijn Stabat Mater. Hij voelde zich echter ook sterk aangetrokken tot de opera en heeft in zijn korte leven (26 jaar) zeven geschreven waaronder diverse intermezzi die tijdens de pauzes van de opera seria werden opgevoerd om het publiek tijdens de vaak langdurige decorwisselingen te vermaken. Sinds Metastasio werden geen komische scènes meer opgenomen. Dit werd zo'n groot succes dat het publiek steeds vaker speciaal voor de komische scènes naar het theater kwam. Zo ontstond de opera buffa, de komische opera.

Meer dan 60 componisten

Meer dan 60 componisten hebben Adriano in Siria op muziek gezet. Vaak gebeurde dit ter gelegenheid van een koninklijke festiviteit. Zo ook de versie van Pergolesi die hij componeerde voor de verjaardag van de Spaanse koningin Elisabeth Farnese. De castraat Caffarelli zong de rol van Farnaspe. (Later heeft ook Farinelli deze rol gezongen.)

De aria ‎‎Che fa il mio bene,‎‎ ook bekend als ‎‎L'amante impaziente‎‎, gezongen door Emirena, werd op muziek gezet door ‎‎Ludwig van Beethoven‎‎ in zijn Opus 82: 4 Arietten und ein Duett.

Synopsis

Akte 1

Bradamante is al een tijdje op zoek naar Ruggiero, haar verloofde. Hierbij strandt ze op het eiland van de tovenares Alcina. Ze is verkleed als man onder de naam van haar broer Ricciardo. Morgana, de zus van Alcina, wordt verliefd op Ricciardo. Alcina verwelkomt de vreemdelingen en zingt over haar liefde voor Ruggiero die ze betoverd heeft. Oronte, de generaal van Alcina, is verliefd op Morgana en vertelt Ruggiero dat Alcina verliefd is op Ricciardo. Ruggiero roept Alcina ter verantwoording die heftig ontkent en Ricciardo uit de weg wil ruimen.

Akte 2

Als Melisso, de begeleider van Bradamante, Ruggiero een toverring omdoet, wordt de betovering verbroken. Ruggiero houdt weer van Bradamante. Als Alcina dit ontdekt, stort haar wereld in. Bradamante maakt zich bekend als de geliefde van Ruggiero. Als Ruggiero en Bradamante weg gaan om het eiland te verlaten, probeert Alcina de hogere geesten op te roepen.

Akte 3

Zowel Alcina als haar zuster Morgana zijn nu een illusie armer. Morgana realiseert zich dat haar geliefde, Ricciardo, een vrouw is en smeekt haar aanbidder Oronte weer van haar te houden. Alcina wil wraak nemen op Ruggiero, maar die breekt de toverurn waardoor het eiland van Alcina in zee zinkt en alle vorige geliefden hun menselijke gedaante terugkrijgen, waaronder Astolfo die door zijn zoon tijdens de hele opera gezocht wordt.