Orfeo Underground (2014)
op de muziek van Monteverdi

verrijkt met de hedendaagse klanken

van de flamencogitarist Eric Vaarzon Morel en DJ Qbical.

Claudio Monteverdi
libretto Alessandro Striggio

Eem parkeergarage Amersfoort 2014
Holland Opera

Dirigent Niek Edeleburg
Regie Joke Hoolboom

Orfeo

Euridice, La Musica, Eco

La Messaggiera

La Speranza, Pastore

Caronte, Pastore

Proserpina

Plutone

Apollo

Ninfa

Pastori/Spriti

Achtergrond

Geniale bruggenbouwer
Monteverdi (1567-1643) wordt algemeen gezien als een bruggenbouwer van de Renaissance naar de Barok, van de polyfonie (primo prattica) naar de monodie (seconda prattica), maar ook van de puur reciterende stijl van de eerste opera's naar de eerste volwaardige opera met muzikale motieven in het recitatief en een aanloop naar de eerste aria's. Desondanks heeft Monteverdi de polyfonie nooit verlaten, hij heeft haar juist geïntegreerd in de nieuwe muziek van die tijd. In zijn madrigalen werkte hij dit principe uit, waardoor  deze als het ware een soort mini-operaatjes werden. Monteverdi ging verder dan alleen maar het zingend vertellen van het verhaal. Hij liet de emoties uitkomen in de muziek en voegde koren en extra instrumenten toe.

Monteverdi is bovenal de man geweest die niet alleen in al zijn werken de tekst boven de muziek stelde maar ook in staat was de muziek dienstbaar maar niet onderdanig te maken. Juist de mogelijkheden van de muziek buitte hij uit om de nuances in de tekst te accentueren, aan te vullen of te becommentariëren.

Monteverdi's Orfeo in een nieuw muzikaal jasje
Bij zonsondergang bent u te gast op het ondergronds huwelijksfeest van Orfeo en Euridice. Gitarist Eric Vaarzon Morel speelt prachtige flamenco, het geluk van de geliefden kan niet op! Maar dan... een huiveringwekkende kreet, de muziek stopt. Monteverdi's Orfeo in een nieuw muzikaal jasje, op een heel bijzondere locatie. Holland Opera nodigt u uit getuige te zijn van deze moderne versie van de eerste opera uit de muziekgeschiedenis!

Synopsis

Herders en nimfen bezingen het geluk van Orpheus die na jaren wachten eindelijk zijn geliefde heeft gevonden. Orpheus zelf doet daar nog een schepje bovenop en verhaalt over zijn ongelukkige tijd waarin hij zonder geliefde was. Nu hij echter gelukkig is, wil hij dat laten weten ook. Zijn gezang wordt beantwoord door Euridice die het geluk met hem deelt.

Dan komt een vrouw met de boodschap dat Euridice is gebeten door een slang en aan het gif is overleden. Verteerd door verdriet zweert Orfeus dat hij Euridice terug zal halen uit de onderwereld. Hij zal met zijn gezang de god Pluto  verleiden om zijn geliefde vrij te laten.
Orfeus probeert de veerman met zijn gezang Charon  over te halen hem over de Styx te varen. Charon laat zich echter niet verleiden, dit soort bedes zijn aan hem als bewoner van de onderwereld niet besteed. Door het gezang valt hij echter in slaap, waarna Orfeus zelf de rivier overvaart.

Proserpina, de koningin van de onderwereld, is ontroerd door het gezang van Orfeus en vraag haar man Pluto om Euridice naar het rijk der levenden te laten terugkeren. Pluto stemt hiermee in op voorwaarde dat Orfeus pas naar Euridice mag omkijken als hij de onderwereld heeft verlaten. En u raadt het al, Orfeus kan zich niet bedwingen, vlak voor hij de onderwereld verlaat kijkt hij om of ze wel echt achter hem loopt.  Daarop verdwijnt Euridice voor de tweede maal (en nu definitief) naar de onderwereld. Orfeus wil haar achterna gaan, maar dit wordt hem verboden. Vervuld van droefheid gaat hij het rijk van de levenden om daar ontroostbaar door de Tracische velden te dwalen.